Boer Boaz, dat is de keerl – terugblik zondagavond 13 oktober
Het verhaal van Naomi, Ruth, Boaz is een heel gewoon verhaal, voor velen veels te gewoontjes. Nergens lees je iets van Gods krachtdadige ingrijpen, ontroerende bekeringen, spectaculaire oplossingen. Nee, het toeval wilde dat Ruth op de akker van Boaz kwam… Het verhaal van Naomi, Ruth en Boaz is van onderop geschreven, zoals het leven van alledag ook gaat. Bij geval, het overkomt je, door toeval, kom je in situaties terecht, ontmoet je mensen, en dan zie je niet altijd gelijk Gods hand. Vaak pas later, achteraf, ontwaar je Gods hand op achtergrond. Toeval, dat het je toevalt van Boven…
Zoals Naomi nu ziet, na hongersnood, vluchten, vreemdelingschap, verlies van man én twee kinderen, rouw, verbittering, dat God zijn goedheid niet heeft onthouden aan de levenden en de doden. Achteraf wordt haar bitterheid opgeheven, kan ze zeggen: het is zo goed geweest. Naomi kan uiteindelijk Paulus nazeggen: Alle dingen moesten meewerken ten goede. Verdriet en tegenslag kunnen verblinden voor Gods aanwezigheid en goedheid, waardoor men het niet ziet hoe God het leven van zijn kinderen leidt. Verdriet en tegenslag kunnen verblinden, maar nu wordt genade ervaren, worden bij Naomi de ogen geopend voor Gods genade en verbondstrouw, zijn goedheid en leiding. Voor het eerst na zoveel ellende lezen we van vreugde bij Naomi. Als Ruth vol terugkeert van de akker van Boaz, dan gebeurt er iets bij Naomi, wordt ze gevuld, vol-gemaakt. Ruth is aanstekelijk gelovig. Naomi wordt minder verbitterd. Na tijden van verdriet, honger, rouw, verbittering, is er nu weer blijdschap en hoop.
God werkt meestal niet met grote en spectaculaire wonderen, maar met heel gewone mensen, een Ruth, een Boaz… God gebruikt een toevallige gebeurtenis om zijn plan uit te werken. God werkt via zijn goede wetten. Waar mensen zich aan zijn goede en sociale wetten houden, worden weduwen en vreemdelingen niet verdrukt, maar krijgen ze ruimte, ervaren ze Gods goedheid.
Waar gaat de wissel om in het verhaal van Naomi en Ruth? Bij het optreden van Boaz. Een gewone man die het goede doet, de kantjes er bij God niet afloopt. Niet doet wat goed is in eigen oog, maar in Gods oog, God en zijn heilzame geboden gehoorzaamt. Verlossing daagt daar waar een mens God volledig gehoorzaamt. In Boaz handelt God in dit verhaal, in het leven van Naomi en Ruth.
Volgens Paulus is christen-zijn : doen wat goed is voor allen, in het bijzonder onze geloofsgenoten, huisgenoten van het geloof. Het goede doen voor iemand in je omgeving, is liefhebben = geven wat voor ander het beste is. Het ideaal is dat je voor alle mensen het goede doet, maar realistischer is dat je in de tijd die rest, als we gelegenheid er voor hebben. Zoals Boaz bij wie toevallig ene Ruth op de akker komt… Wij hoeven dus niet hoogstpersoonlijk alle nood van alle mensen lenigen. We moeten in het bijzonder het goede doen voor je broers en zussen in het geloof, leden van Gods huisgezin. Het goede doen kost je heel veel wat je allemaal had kunnen voorkomen als je gewoon had gedaan, maar de beloning is ook onvoorstelbaar. Zoals de waarde van de oogst de waarde van het zaad ruimschoots overtreft. Zo ook bij Boaz…dat zal nog blijken…
Oké, Boaz was vermogend, maar hij had het ook niet kunnen doen, het niet hoeven doen. Maar ook als je minder vermogend bent, kan je in gehoorzaamheid aan God het goede doen. Wat doe jij met jouw vermogen? Ikke, ikke, ikke? Wat doe jij met jouw tijd? Netflix, op je telefoon, …
Boaz is een gelovige Israëliet, voor wie het geloof op maandag en de rest van de week niet voorbij is. Hoe hij zijn werknemers groet, de HEER zij met jullie, hoe zijn werknemers hem begroeten, de HEER zegene u, dat is geen toneelstukje. Wat voor werkgever/teamleider ben jij? Bid jij voor je werknemers, je collega’s, zegen jij ze? Behandel jij ze genadig? Wat wens jij ze toe? En wat voor werknemer ben jij? Bid jij voor je werkgever, de mensen met wie je werkt, zegen jij ze? Zegen jij, spreek jij positief over je leidinggevende?
Boaz doet onwillekeurig denken aan andere rechtvaardigen, aan dé Rechtvaardige : Jezus Christus. De Man die met God leefde, anderen Gods zegen niet onthield. De Man die Gods geboden tot in diepste intenties doorzag en uitleefde. De Man die zich ook om armen en kwetsbaren bekommerde.
Wij hoeven dus geen grote acties op te zetten, prachtige beleidsplannen te schrijven of te kijken naar diakenen. Iedereen, wij allemaal, moeten in het leven van alledag God gehoorzamen en liefhebben en naaste als onszelf, het goede doen richting onze medemens en dan juist richting de kwetsbare medemens. Daar kan een inspirerend beleidsplan ons bij helpen, dat is ons gebed, om als rechtvaardige te leven. Proberen Gods leiding te ontdekken in het alledaagse leven, in het hele gewone. In alles leven naar de diepste intentie van Gods geboden, de liefde. Leiding door God en de verantwoordelijkheid van mensen sluiten elkaar niet uit, maar vullen elkaar aan. Waardoor je steeds vaker beseft : het kan allemaal geen toeval zijn…
Niet vergeten : het was geen makkelijke tijd en situatie. Naomi was verbitterd, zag God als tegenstander, ze was hopeloos. Je zal maar man en je twee kinderen verliezen… Ruth was alleen meegegaan naar het onbekend land, onzekere toekomst. Het was tijd van Richters, iedereen deed wat goed was in eigen oog… Maar Boaz’ optreden is hoopvol, genadig, doet licht doorbreken. Naomi ontdekt het weer, Ruth wordt in haar geloofsbelijdenis bevestigd : er is inderdaad hoop, genade!
Vandaag de dag heeft onze wereld geen behoefte aan cynische christenen, die precies weten te vertellen waar het in kerk en wereld fout gaat. Maar is er behoefte aan hoopvolle en genadige christenen die het goede willen doen, soms wat naïef, door hoop die gewekt is door onze Losser. Doe jij wat goed is in eigen oog of doe jij het goede? Aan wie onthouden wij nog onze goedheid? Hoe kunnen we nog meer als een Boaz bekend staan omdat we onze goedheid anderen niet onthouden? Hoe en door wie wil je later herinnerd worden? Door mensen met schone schijn, maar uit het oog uit het hart? Of door mensen die oprecht dankbaar zijn vanwege uw/jouw goedheid in hun leven waardoor ze weer hoop kregen? Wat wil je dat ze later zeggen in je afscheidsdienst?
Hoe willen wij als gemeente bekend staan? Gereformeerd, traditioneel, gewoon, tikje evangelisch, of bonte gemeenschap die Gods goedheid anderen niet onthoudt? Probeer je verschil te maken in het leven van anderen? Dan ben je geen Sinterklaas, geen loser, maar losser, een heilige, knecht van God, rechtvaardige.. Boaz kan ons in veel situaties pijnlijk duidelijk maken wat we moeten doen, niet ‘eigenlijk’ denken…maar gewoon doen!
Tegelijk, staan wij ook daadwerkelijk open voor liefde en trouw van anderen, om te ontvangen? Zijn we bereid hulp te aanvaarden van bloedverwanten die als een losser ons willen helpen?
Zoek God niet in het bijzondere, maar in het gewone, in een Ruth die toevallig op je akker verschijnt, een Boaz die je aanspreekt… Houdt zijn heilzame geboden, zie kleine wonderen als werk van God. God werkt gewoonlijk via heel gewone, goede mensen die naar God luisteren.
Je vraagt je af : hoe zal het aflopen? Niet angstig, ‘kan dit nog goed komen?’ Maar verwachtingsvol, ‘het komt goed, maar op welke manier?!’ Want er is weer brood in Bethlehem, God heeft zich het lot van zijn volk aangetrokken, naar hen omgezien.
Boaz doet wat goed is in Gods oog, ons tot voorbeeld… Naomi belijdt dat God trouw is, zijn goedheid niet onthouden heeft aan de levenden en de doden. Wij mogen belijden, door het geloof in Jezus Christus, dat allen die van Christus zijn door de opstanding van Jezus Christus opnieuw geboren zijn tot een nieuw leven en een levende hoop. Dat betekent toekomst voor levenden en doden. Ruth belijdt dat ze genade gevonden heeft… Hebben wij op deze Avondmaalszondag ook genade gevonden? Mercy: niet krijgen, wat je wel verdiend hebt, dood / vloek; Grace : wel krijgen, wat je niet verdiend hebt, leven / zegen
Mijn God, gij zijt mijn toeverlaat,
naar U, Heer, strekt zich mijn verlangen.
Mijn hart wil niets dan U ontvangen,
die leven zijt en leven laat.
Schenk Gij mijn leven nieuwe krachten!
Uw hulp wordt nooit vergeeft verwacht!
Waar zich uw vleugels breed ontvouwden, zoals bij Ruth,
Zing ik mij van mijn zorgen vrij…
Floris den Oudsten v.d.m.
predikant Gereformeerde Kerk Enter
