En wanneer u bidt, / jullie bidden… Voor Jezus is het geen vraag, geen optie, of je bidt. Bidden is voor hem een gegeven, dat hoort er helemaal bij. Net zoals je eet, drinkt en naar de wc gaat. Voor de leerlingen van Jezus was en is bidden dus een onderdeel van het dagelijkse leven.
Maar toch hebben ze er onderwijs over nodig, toen en nu. De leerlingen kenden als joden hun gebeden uit het Oude Testament, uit de joodse traditie. Net zoals wij ook onze gebeden kennen : Ik ga slapen ik ben moe, O Vader die al ’t leven voedt, Onze Vader Toch hebben de leerlingen toen en nu onderwijs nodig over het gebed. Niet omdat het niet goed genoeg is, maar omdat het altijd beter kan. Omdat een leerling leert, zoals een plant groeit. Wij zijn en blijven altijd leerlingen van de Meester, wij volgen permanente educatie, wij raken nooit uitgeleerd. Jezus begint er in elk geval over in zijn meest bekende preek, de Bergrede. Twee keer zelfs. Vanavond het eerste stukje onderwijs over het gebed, in Matteus 6:5-15. Om nog beter te leren bidden…
Bij God is het nooit goed genoeg, het kan altijd beter. Zoals binnenkort die basiscursus over bidden of die verdiepingscursus ministry-gebed van Jelle de Kok, hoe je bidt voor genezing van zieken bijvoorbeeld. Bidden kan je leren, kan je in doorleren… Zoals je in groep 1 leert kleuren, groep 2 leert lijnen en bochten, groep 3 leert schrijven enz. Bij de belijdenisgroepen mochten ze de eerste keer een brief aan God schrijven, we eindigen altijd met wat ons is opgevallen en waar we mee aan de slag willen. Of, stel dat God hier zou zijn, wat zou je dan zeggen? Om zo toe te groeien naar het hardop bidden met elkaar.
Bidden is praten, communiceren met God. Zoals je kan leren praten, zo kan je ook leren praten met God. In mijn predikantsopleiding kregen wij spraakles. Niet omdat we een spraakprobleem hadden, maar omdat goed spreken belangrijk is voor predikanten. Iedereen had wel verbeterpunten : snelheid, volume, ademhaling, articulatie. Jezus geeft een mini-cursus gebed. Niet omdat ze een gebedsprobleem hadden, maar omdat goed bidden belangrijk is voor volgelingen van Jezus. Zo kan jij ook leren bidden én je er in bijscholen. Vooraf aan de cursus ministry-gebed, geef ik een workshop van één avond over bidden. Maandag 6 of donderdag 16 april voor wie meer wil leren over bidden. Vanavond leren we al een aantal dingen over bidden in het onderwijs van Jezus
We lezenMatteus 6 : 5-8
Twee punten : het gaat niet om wat je zegt en ook niet hoe je het zegt. Het gaat om de intentie, om je hart. Samen en hardop bidden is heel goed. Maar Jezus heeft hier twee fronten in gedachten waar hij het over heeft als hij zegt : Niet in het openbaar, en niet hardop. Jezus denkt allereerst aan de Joden, die hij hier huichelaars noemt, die bidden om gezien en gehoord te worden. En Jezus denkt aan de heidenen, die een omhaal van woorden gebruiken, eindeloos voort prevelen, om maar geen god te kort te doen of te vergeten.
In die context spreekt Jezus over in je huis terugtrekken, de binnenkamer (HSV). De stilte opzoeken om je te focussen op God. Een vaste plek in huis, een vaste tijd, mobiel uit doen. Papier naast je om alle gedachten die opborrelen te parkeren. Zodat je zo min mogelijk wordt afgeleid door anderen, je eigen gedachten, en helemaal op God bent gericht.
In die context spreekt Jezus over dat onze Vader weet wat wij nodig hebben, nog voor we het hem vragen. Zoals je als ouders wel weet wat je kinderen gaan vertellen als ze uit school komen op 5 december. Hoogstwaarschijnlijk over Sinterklaas, Zwarte Piet, pepernoten, cadeaus, gedichten, surprises. Wij bidden dus niet om God te informeren. We bidden om God bij ons leven te betrekken. Want wat zeg je op 5 december tegen je kind? Dat wist ik al, hou je mond maar? Nee! Je praat mee, geeft antwoord, gaat mee in de belevingswereld van je kind. Zo wil God op ons leven betrokken zijn. Dat is een Godswonder : er is communicatie, contact mogelijk tussen ons mensen en de heilige God. Hij weet alles al van ons, nog voordat we bidden. Wat mij ten diepste houdt bewogen, ’t ligt alles open voor uw ogen… Gij kent mijn leven woord voor woord, Gij hebt mij voor ik spreek gehoord. (Psalm 139 : 1 en 2)
We lezen Matteus 6 : 9 en 10ab
‘Onze’ Vader, niet ‘mijn’ of ‘jullie’ Vader. Maar Jezus en wij hebben dezelfde Vader… Vader, niet Eeuwige. Heel persoonlijk. Dan 3x ‘uw’. Uw Naam : HEER, die was, is en zal zijn. Uw Koninkrijk/Koningschap. Uw wil.
Gods Naam heiligen, zijn Naam eer aan doen. Zijn karakter, wie God is, eren. Niet alleen door wat je zegt, maar vooral ook door wat je doet. Gods Koninkrijk laten komen, zichtbaar maken, door ambassadeur te zijn van dat Koninkrijk, God overal en altijd te vertegenwoordigen. Waar jij bent is God, daar wordt God vertegenwoordigd. Gods wil doen, Gods wil wordt gedaan door ons heen. Dan moet je wel Gods wil kennen… Gods Naam, Koninkrijk, wil staan centraal aan begin van ons gebed : lofprijzing.
We zongen “Glorie aan God” als belijdenis.
We lezen verder, Matteus 6 : 10c : zoals in de hemel zo ook op de aarde / op aarde zoals in de hemel. Dat slaat niet alleen op Gods wil doen, dat dacht ik altijd… Maar ook op zijn Naam heiligen en dat Koninkrijk van God laten komen.
Gods Naam heiligen, Gods Koninkrijk/Koningschap, Gods wil
laat uw naam geheiligd worden, }
laat uw koninkrijk komen } op aarde zoals in de hemel
en uw wil gedaan worden }
Zoals in de hemel volmaakt, zo mogen wij dat in de gebrokenheid, door ons leven heen, op aarde zichtbaar maken… Dan bidt je nogal wat…
De focus in dit voorbeeldgebed ligt dus niet op de hemel. De focus van Jezus is gericht op de aarde. Zoals het in de hemel is, zo moet het ook op de aarde worden. Zoals je in een showroom naar meubels kijkt, maar daar niet gaat wonen. Nee, je neemt de spullen mee naar huis, zo wil je het thuis ook hebben. We weten hoe Gods naam wordt geheiligd, geëerd in de hemel. We weten hoe God Koning is in de hemel, door zijn dienaren in alle volmaaktheid wordt gediend en aanbeden. We weten hoe Gods wil realiteit is in de hemel, zijn wil is wet. En dat willen we ook op deze aarde, daar bidden we om.
De eerste helft draait dus helemaal om God in de hemel die op aarde door ons heen zichtbaar en realiteit wordt. Dat kan alleen maar, als jij wilt wat God ook wil. Dat je helemaal met God vergroeid bent, zoals die tak geënt op stam/wortel… God is daardoor nog veel meer betrokken op ons, dan wij op elkaar…
Daarna 3x ‘ons’. Na onze focus op God, met onze motieven gezuiverd, bidden we voor onszelf : Matteus 6 : 11
Om brood, dat staat voor alles wat we nodig hebben in het dagelijkse leven. ‘Ons’ brood… Maar wij hebben toch al alles? Waarom bidden voor iets wat je al hebt, in overvloed, nog veel meer dan alleen maar brood… Daar komt ons egoïsme en individualisme om de hoek kijken. We bidden dat namelijk ook voor al die mensen die leven van de voedselbank. Dat bidden we ook voor al die mensen die dood gaan van de honger en de dorst. Als we bidden om ‘ons’ brood, verbinden we ons met iedereen die ‘onze Vader’ bidt. Worden we uit onze eigen bubbel getrokken. Beseffen we ook dat we het niet alleen met woorden kunnen volstaan. Dan is het bidden én werken om het dagelijkse brood voor iedereen te realiseren… God geeft namelijk genoeg voor ieders behoefte, te weinig voor ieders begeerte… Je kunt het dus niet bidden zonder je ogen te openen voor de nood in de wereld, zonder daarin je verantwoordelijkheid te nemen, je portemonnee te open. Een kerkdienst waarin we wel bidden ‘geef ons heden ons dagelijks brood’ zonder een diaconale collecte, is dus een onmogelijkheid… We overdenken deze bede tijdens het luisteren naar het volgende lied…
“Maak ons hart onrustig” –
We lezen verder in Matteus 6 : 12, 14-15
Met een onrustig hart kan je nooit rusten met onrecht… Dan bidden we verder om vergeving. Ook hier bidden we niet alleen om vergeving van mijn zonden, mijn schulden, maar onze… Zo bidden we voor allen die het zelf niet bidden. Niet kunnen of niet willen bidden… Zoals Jezus bad : Vader, vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen. Zo mogen wij voor de wereld bidden, ons dorp, familie, vrienden, kinderen… Dagelijks om vergeving bidden, het is gratis verkrijgbaar. Maar het werkt alleen als we zelf vergevend zijn. Anders is geen vergeving voor jou… Maak er geen rotonde van, zondigen en bidden om vergeving. Het is een groeiproces, je moet dus wel in groeien in vergeven, vergevingsgezinder worden…
Na het zingen van Psalm 32 : 1 en 2 lezen we verder, Matteus 6 : 13
Laatste gebed, als je dit allemaal gebeden hebt, in afhankelijkheid van God leeft. Breng ons niet in verzoeking, beproeving. Die is er, dat is een gegeven. De vraag is : welke keuze maak je? Goed of kwaad?
God dank weten wij van de heilige Geest die ons helpt om zo te leven zoals we bidden. De Geest wil ons dit gebed eigen maken. Om het niet egoïstisch te bidden, maar in verbondenheid met allen die dit gebed bidden. Om het niet alleen voor onszelf te bidden, maar voor iedereen te bidden. Om het niet alleen te bidden, met woorden, maar ook te koppelen aan daden van gerechtigheid. Zo bidden we zingend om een hart dat leeft in het licht, een vaste geest die diep van binnen zonder onzekerheid God blijft beminnen, om Gods heilige Geest, die mijn hart verblijdt en mijn wil richt op Gods liefdesgebod.
Na het zingen van Psalm 51 : 5 bidden we het Onze Vader met stiltes…
Onze Vader die in de hemelen zijt
Als we u Onze Vader noemen, met wie weten wij ons dan verbonden op deze aarde?
Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome, Uw wil geschiede,
gelijk in de hemel, alzo ook op de aarde
We loven uw heilige naam, uw koningschap, uw volmaakte wil
In de stilte overdenken we hoe wij meer hemel op aarde kunnen realiseren…
Geef ons heden ons dagelijks brood
We bidden voor waar wij en onze wereld behoefte aan heeft…
Eten/drinken, onze voedselvoorzieners, goede omstandigheden voor groei, werk om te kunnen voorzien in levensonderhoud, medische zorg, onderwijs, wijsheid bij bestuurders, naasten tegen vereenzaming, barmhartigheid voor ontheemden.
En vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren
We belijden onze schuld dat wij mensen vaak zo traag zijn in vergeven. Geef dat wij, ook onze naasten, anderen hun misstappen vergeven, en wij de vrede zullen ervaren als onze hemelse Vader ook ons vergeeft. In stilte benoemen we hoe wij stappen kunnen zetten in vergeven en vergeving ontvangen.
En leid ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze
Schep in mij God een hart dat leeft in het licht.
Want van U is het Koninkrijk/koningschap, de kracht en macht, de majesteit en heerlijkheid, tot in eeuwigheid . Amen
Bekijk deze dienst via onze kerktv.
Floris den Oudsten v.d.m.
predikant Gereformeerde Kerk Enter
