Zondagmorgen was het de overstapdienst van groep 8 en werd ook de doop bediend.
Bij het kindermoment vooraf aan de doop had ik bloembollen bij me. Bloembollen verwijzen naar de bloemen die zullen groeien en bloeien. Bloembollen be-teken-en : bloemen in de toekomst. Ik had ook slingers bij me. Slingers be-teken-en feest. Zo be-teken-t het water van de doop schoonwassen en verwijst het naar het schoonwassen van al onze zonden door God. Nu in gebrokenheid, straks volmaakt.
De preek heb ik deels uit mijn hoofd gedaan. Hieronder de tekst die op papier stond…. Voor de preek verwijs ik dus naar de audio/video-opname op de website.
Stel, je geeft een feestje voor vrienden, de laatste keer voor groep 8, of de eerste keer voor je nieuwe klas. Dan moet alles perfect geregeld zijn. Vooraf ben je misschien zenuwachtig : zal het goed gaan, zullen ze het wel leuk vinden… Na afloop zeg je opgelucht tegen je ouders: gelukkig, het was een groot succes.
Bij een bruiloft is dat nog net iets belangrijker. Dan moet alles perfect zijn, dat doe je als het goed is maar één keer. Er zijn dan ceremoniemeesters om alles in goede banen te leiden. In Twente is een bruiloft superbelangrijk, eten, drinken, muziek. Als het misgaat…
In Kana is ook een bruiloft…
Daar was het nog belangrijker, was er zelfs de hele week feest,
een soort van Enterse Dagen. Een bruiloft, zo stel ik me voor, van een
jong stel dat hun perfecte feest wil geven, de week van hun leven. Het
gaat hartstikke goed, totdat op derde dag er
al een groot probleem ontstaat…
We lezen Johannes 2 : 1-11 (Bijbel in Gewone Taal)
De wijn is bijna op…
Vergelijkbaar met jullie musical, waar de muziek het niet doet en het decor instort, voor een volle zaal… Stel je voor, dat is een ramp!
Als op een feest de feestdrank opraakt…een grotere ramp kan je niet bedenken. Als de wijn op zou raken, dan was dat meer dan ongebruikelijk en vervelend : het zou een drama zijn met grote gevolgen, vooral in de traditionele cultuur van eer en schaamte. Levenslange schande voor de familie… Een slechtere start van je huwelijk kan je niet bedenken… En niemand van de organisatie die naar Jezus keek: los jij dit even op?! Nee, van Jezus was nog niets bekend.
Om het verhaal te begrijpen moeten we begrijpen wat er gebeurt: het is geen wonder, maar een wonderteken. Een teken symboliseert iets, heeft be-teken-is, verwijst naar iets anders : zoals de bloembol verwijst/be-teken-t bloem, slingers naar feest.
Jezus hoefde niets te doen, maar hij deed het wel en toen hij dat deed toonde hij zijn grootheid… Dat is belangrijk : Jezus doet dit als teken aan het begin van zijn carrière/ publieke optreden.
Na de vakantie ga je naar een nieuwe school. En misschien ben je wel een beetje zenuwachtig. Wat zullen de anderen van me vinden? Welke kleren doe ik aan, wat voor spullen koop ik, hoe wil ik er uit zien, wat wil ik uitstralen? Je laat niets aan toeval over, maar wil een goede eerste indruk maken.
Maar wat wil Jezus duidelijk maken? Welke gedachte zit hier achter? Wat betekent dit?
Ik snapte er vroeger niets van. Als Jezus indruk wil maken, zijn grootheid wil tonen, waarom dan beginnen met een wijnwonder op een bruiloft in het dorpje Kana van onbelangrijke mensen, waar de meesten al genoeg op hadden, ontnuchterend water beter zou zijn geweest? Als Jezus indruk wil maken, zijn grootheid wil tonen, waarom niet de zoon van een belangrijke Farizeeër uit dood opgewekt op het tempelplein in Jeruzalem? Dan hadden ze gelijk geweten wie Hij was, had hij zijn visitekaartje afgeven. Met een wijnwonder wordt je populair bij de massa in de provincie, maar de belangrijke mensen die over geestelijke en financiële zaken gaan, stoot je af. Er gaat niemand dood, niemand is door demonen bezeten, niemand komt om van de honger. Waarom kiest Jezus voor een bruiloft waar de wijn op is, om duidelijk te maken wat Hij komt doen? Waarom gebruikt Jezus zijn eerste wonder, wonderteken, bovennatuurlijke kracht om heel veel goede wijn te maken zodat het feest waar goed gedronken wordt, door kan gaan? Waarom doet Jezus dat in Godsnaam? Dat verzin je toch niet? De Zoon van God begint zijn carrière met het redden van een feest dat droog valt? Nee, zoiets verzint niemand. Nee, het zal wel echt zo zijn gegaan…
Nu was het niet zomaar een bruiloftsfeest met te weinig wijn, het was een drama, een schande. Maar ondanks schaamte en schande, het was geen kwestie van leven of dood. Wat vertelt dit over de boodschap van Jezus, de Zoon van God? Wat is de be-teken-is hiervan?
In vers 9 lezen we over de ceremoniemeester, de persoon die het feest moet laten slagen, dat het een groot feest wordt. Als Jezus water in wijn verandert en het feest redt, stapt Jezus naar voren als ware ceremoniemeester, ik ben de Heer van het feest : ik zorg, wat er ook gebeurt, dat een ramp in een feest wordt verandert.
Maar Jezus kwam toch om te sterven voor onze zonde? Klopt, maar zijn lijden en sterven zet Jezus zelf in een groter verband. Jezus’ lijden en sterven : allemaal als middel dat tot een doel leidt : feestvreugde! Allemaal bedoelt om opstanding, nieuw leven, een nieuwe hemel en nieuwe aarde mogelijk te maken. Om een einde te maken aan al het kwaad, zonde, ziekte, dood, ellende, tranen. Daar is Jezus uiteindelijk voor gekomen, om dat te realiseren, daarom is dit zijn eerste wonderteken. Jezus zegt als het ware : ik ben de Heer van het feest, breng vreugde terug, wil iedereen blij maken, daarom dit teken. Jezus gaat de fout van het bruidspaar herstellen én de fout van de mensheid, als ceremoniemeester…
Dan komt Jezus in actie: vul die zes watervaten met water. Dat is tussen de 500 en 700 liter water = VEEL! Wat gaat Jezus doen? Velen hebben er al goed van gedronken, zijn al dronken, wat nu? Gaat Jezus sap maken? Nee, Jezus maakt 5 tot 7 hectoliters topwijn. Waarom? Omdat Jezus het bruidspaar wil helpen: de slechtst denkbare start van hun huwelijk wil hij ombuigen, de familie wil hij bewaren voor levenslange schande. Jezus zorgt voor vreugde, hun bruiloft zal om iets anders nooit meer vergeten worden : feest en wijn in overvloed.
Bovenal, deed Jezus dit als begin van de tekenen, openbaarden Hij hiermee zijn grootheid.
Door watervaten te gebruiken die normaal gebruikt werden voor ceremoniële wassingen, reiniging, maakt Jezus duidelijk dat hij naar de wereld gekomen is om daadwerkelijk reiniging te realiseren. Vreugde terugbrengen in een wereld waar telkens de wijn op raakt, het feest stopt, door zonde, schuld, tekort, pech…
Want dat is het grote probleem : dat we zo vaak niet op Jezus vertrouwen. Dat we zo vaak ons eigen feestje bouwen, zonder op Jezus te vertrouwen. De vreugde en blijdschap van het feest met Jezus is niet te begrijpen, zonder te beseffen dat onze feestjes zo vaak mislukken en teleurstellen. Je maakt een stomme opmerking of foute grap of doet iets gemeens. In het doopformulier staat dat we in zonde ontvangen en geboren zijn.
We hebben allemaal als het ware een tuintje in ons hart, met bloembollen erin, maar niet alle bloembollen komen op, niet al het goede en mooie komt op, erger nog, er komt ook veel onkruid op… Veel dingen die we niet hoeven te leren, zijn negatieve dingen… het gaat als vanzelf : roddelen, de minst goeie als laatste kiezen bij gym, gemene opmerkingen maken. Als we onszelf een beetje kennen, dan beseffen we dat we vaak onze feestjes verpesten, ons leven is niet één groot feest, maar vaak een aaneenschakeling van baalmomenten. En die onzekerheid, en onze fouten, ons mislukken, proberen we te verbergen door nog beter ons best te doen, leuk over te komen, bijdehandte opmerkingen te maken, leuke foto’s op Insta te plaatsen, er voor te zorgen dat anderen ons leuk vinden. Zodat we vooral niet de grootste sukkel lijken. En dan kunnen we soms zomaar heel gemeen, egoïstisch zijn, onverschillig, ikke, ikke, ikke… Soms lees je er over in de krant…sorry, lees je het op internet, dat tieners verschrikkelijke dingen doen : pesten, vechten, stelen, verkrachten, soms zelfs moorden…
Diep binnen in ons moet iets zitten wat in staat is tot enorme wreedheid en egoïsme. Hoewel voor de meesten van ons het egoïsme en zonde van ons hart niet leidt tot openlijke criminele daden van geweld en wreedheid lijden mensen om ons heen er wel onder : vluchtelingen die verdrinken door ons… (ik verwees naar dit filmpje waarop te zien is hoe vluchtelingen worden verdronken onder het oog van mensen die toekijken en niets doen… https://www.spiegel.de/video/fluechtlinge-new-york-times-ueber-rettungsaktion-video-99024503.html )
We groeien en bloeien niet automatisch op ons mooist… Jezus is gekomen om ons te doen opbloeien, om alles weg te nemen wat groei en bloei verpest. En daar begint hij al heel vroeg mee als we baby’s dopen. De doop als teken&zegel van geestelijke vernieuwing, zuivering van zonde, weten dat ons leven veilig is bij Jezus. Want Christus is gekomen als Heer van het feest, er is weer wijn, waardoor het weer feest kan worden. De dans was vergeten, het ritme verstoord, maar Jezus zette de dans weer in. Danst u, dans jij mee?
Dit heeft Jezus gedaan als begin van de tekenen: Alles wat Jezus doet, heeft be-teken-is, wijst ergens naar toe. Want Jezus lost hier niet alleen het probleem op van dit bruiloftsfeest dat in het water lijkt te vallen. Nee, als je betekenis van dit wonder snapt, dan heb je door wie Jezus werkelijk is.
Jezus is gekomen omdat in Israel de wijn op was, het feest van de schepping over was. De wijn is op, de gebrokenheid is overal voelbaar, de breuk God-mens werkt overal in door, ook in relaties van mensen onderling. Als er niets verandert komt het niet goed, komt er geen Koninkrijk, blijven we vervreemd van God en elkaar, niets geen : Uw wil geschiedde op aarde zoals nu al in hemel… Maar Jezus is gekomen, heeft wijn in overvloed gemaakt, het kan niet meer op…
Dit verhaal laat zien dat de ellende van het jonge bruidspaar niet te klein is voor Jezus. Dat dit relatieve kleine probleem in onze grote wereld vol duisternis en dood ook zijn aandacht heeft. Jezus ook meelijdt en op onverwachte manier hier het begin van zijn tekenen van maakt. Ja, God gaat alle grote wereldproblemen aanpakken, maar ook onze huis-tuin-keuken problemen. Deze resultaten uit het verleden bieden geen… wel garantie voor toekomst, voor het grote en het kleine.
En als de wijn op is, in Kana, in de wereld, dan brengt Jezus wijn in overvloed. Valt het feest niet in het water, maar wordt het ondergedompeld in wijn, 5-7 hectoliters. Als Jezus op je feestje komt zorgt niet voor een flesje wijn, maar 500-700 flessen. Het feest zal die avond groter zijn geweest dan de avond ervoor, er zal later nooit meer zo’n feest zijn geweest in Kana. Telkens als onze slingers op zijn, omdat we weer iets stoms hebben gedaan, krijgen we van Jezus nieuwe slingers om feest met hem te vieren.
Jezus vertrouwen =
Feestje bouwen. Jezus vertrouwen, zorgt ervoor dat je leven een feest
is. Maar op een feest kan van alles gebeuren, de wijn kan opraken. Er
kan ruzie zijn, verdriet, … We zijn en blijven mensen,
in gebrokenheid, in zonde ontvangen en geboren. Maar Jezus is
er, en wat Jezus ook tegen je zal zeggen, doe het! Want Hij zorgt voor
wijn, voor het feest. Ik heb ooit gedanst omdat iemand me uitnodigde
voor een dans. Ik kon helemaal niet dansen, maar
de ander zei ‘ik leer het je, volg mij maar’. En ik werd meegenomen..
Hoe wordt de dans weer ingezet? De Heer van de dans haalt je erbij, de
dansvloer op. En dan zie je het probleem : de dans is vergeten, het
ritme verstoord. Dan komt het aan op gehoorzaamheid,
Jezus zette de dans weer in, wil jij volgen, leer mij volgen zonder
vragen, vertrouwen én genieten!
Floris den Oudsten v.d.m.
predikant Gereformeerde Kerk Enter
contactgegevens:
Rijssenseweg 11
7468 AA Enter
0547-381384
