In het Verenigd Koninkrijk is veel gedoe over het besluit van prins Harry om een stap terug te willen doen, een eigen leven op te willen bouwen, deels buiten het Verenigd Koninkrijk, financieel onafhankelijk te worden, …zónder de koninklijke familie los te laten, …zónder het recht op de troon en kroon op te geven. De koningin wil ze er bij houden, maar geeft ruimte voor eigen keuzes, het opbouwen van een eigen leven, te doen wat goed is in eigen ogen…
Elk voorbeeld gaat mank, maar wij als koningskinderen, onderdeel van het koninkrijk van God, worden juist uitgedaagd om een stap vóóruit te zetten, in plaats van een stap terug te doen. Niet om een eigen leven op te bouwen, maar om het koninkrijk van God uit te bouwen. Je bent onderdeel van het koninkrijk, met het recht op de troon en kroon, óf je bent geen onderdeel van het koninkrijk. Je moet kiezen, Jezus noemt het bekering. Het betekent dat jij moet gaan focussen, moet kiezen, tot inkeer komen, omkeren. Of : stoppen waarmee je bezig bent en het tegenovergestelde gaan doen, Jezus volgen…
Jezus biedt ons in de Bergrede aan om verder te gaan dan het gewone, voorbij je steppenland, zoals Mozes. Jezus biedt je aan om te leren om leer en leven nog meer met elkaar in overeenstemming te brengen én te houden. Jezus vraagt je : wil je niet alleen zeggen/vinden/denken, maar ook doen? De Bergrede is dus niet een nieuwe wet, geen aanvulling op de 10 geboden, geen extra eis, maar een uitdaging, een vraag, in de vorm van een aanbieding. Wat mij de mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God. Geloof je dat en wil je dat ervaren?
Vandaag de dag is het een extra uitdaging omdat de wereld om ons heen zegt : doe gewoon wat jij goed vindt, waar jij je goed bij voelt, kies voor jezelf. De Bijbel blijft zeggen : doe wat God goed vindt, waar God blij van wordt, ook als het niet goed voelt. Kies voor God en zijn Koninkrijk. God zegt : In jou vind ik vreugde, mijn geliefde kind. Leef dan vanuit mijn liefde, vanuit mijn Vaderhart. In die context lezen we over armen van geest, treuren, nederig/zachtmoedig, honger en dorst.
In de wereld draait het om de buitenkant, het uiterlijk. Lifestyle is super belangrijk, hoe zie je eruit, hoe kom je over, wat straal je uit? In de kerk van Christus gaat het om de binnenkant, de inhoud, om de gezindheid van Christus. Jezus biedt in de Bergrede een hemels alternatief voor het leven op aarde, voor het ‘doe maar wat jou goed lijkt, wat voor jou goed voelt’. Probeer maar of het werkt, die gezindheid van Christus, die vrucht van de Geest, om te leven zoals Jezus het voorstelt in de Bergrede.
Van de week had ik een gesprek op Follow Me hierover : onmogelijk! zeiden de jongeren. Ik zei : Onzin, het is mij ook gelukt. Eén van de jongeren zei toen : Nou ja, ik wil het proberen.
Want ja, het is een uitdaging, net zoals het een uitdaging is om een marathon te lopen. Dat kost heel veel oefening, maar dat schijnt te kunnen in een paar maanden. Deze uitdaging kost je hele leven, kost ten diepste je leven zelf. Maar de vreugde en voldoening ervan is dan ook veel groter dan een marathon uitlopen. Niemand heeft de wereld ooit een grotere uitdaging voorgehouden dan Jezus in zijn Bergrede. Maar niemand heeft de wereld ook zoveel beloofd dan Jezus in zijn Bergrede.
Jezus heeft een hoge norm. Maar daar bidden we ook elke keer om als we het Onze Vader bidden. Dan zeggen we het letterlijk : laat uw wil geschiedde, zoals in de hemel, zo ook op de aarde…. Dan weet je, dat wat we nu doen, als werkers aan en burgers van het Koninkrijk van de hemel, van God, dat het nog lang niet goed genoeg is. Dat we nog lang niet voldoen aan die hemelse norm die Jezus introduceert in de Bergrede. En dan beseffen we ook dat stilstand achteruitgang is.
Jezus wil altijd meer, is blij met alles wat we doen, maar het is nooit goed genoeg, we zijn nooit klaar. Zoals een coach niet na de eerste zege, niet halverwege het seizoen, maar pas als het team kampioen is, tevreden en vol-daan is. Natuurlijk, na elke overwinning, het bepalen van de periodetitel, is hij super blij, maar… er moet nog veel gebeuren voordat de missie echt volbracht is, het team kampioen is. Zo kunnen christenen pas tevreden zijn als Gods wil ten volle is gerealiseerd op aarde, zoals nu al in de hemel… Jezus heeft hemelse normen voor aardse mensen. Als Gods Geest in je werkt, je meegaat in het aanbod van de Bergrede, dan zal God in je werken en van binnenuit zichtbaar maken naar de buitenkant, wat het is als je Gods geliefde kind bent én ook zo wilt leven.
Jezus trok rond, preekte in de synagogen het koninkrijk van hemel, van God. En hij genas elke ziekte en elke kwaal onder het volk. En een grote menigte, een mensenmassa, volgde Jezus. Toen Jezus de mensenmassa zag, ging Hij de berg op. Zoals eens Mozes de berg op ging om de 10 geboden van God te ontvangen en door te geven aan het volk. Zoals later Jezus op de heuvel Golgotha het zal uitschreeuwen : het is volbracht. Tussen die twee belangrijke momenten gaat Jezus de berg op. Daar ging hij zitten met zijn leerlingen om zich heen, om als een rabbi zijn leerlingen te onderwijzen. En nam het woord en onderrichtte hen, opende zijn mond, opende zijn hart, spreekt recht vanuit zijn hart tot zijn leerlingen en over hun hoofden ook tot de menigte.
Zalig zijn de armen van geest / wie nederig van hart is, want van / voor hen is het Koninkrijk van de hemel, van God.
Zalig : gelukkig, maar nog veel meer dan dat : gezegend door God. Gelukkig en geestelijk rijk, leven ongeacht de omstandigheden.
Armen van geest/nederigen van hart : Arm/nederig, dat is, zoveel gebrek lijden, dat je afhankelijk bent van de steun van anderen. Geen gebrek aan geestelijke ruggengraat, maar wars van geestelijke hoogmoed. Het tegenovergestelde van : moreel gezien heb ik een goed leven geleid, ben ik een goed mens. Zo denken kan alleen maar, als jij je leven vergelijkt met andere mensen, niet met de normen van God. Armen van geest erkennen dat ze in geen enkel opzicht voldoen aan Gods normen. Dat je beseft dat je geest eens woonplaats was van Gods Geest, maar nu leeg staat, bewoond wordt, door andere geesten. En dat je voor rijkdom van geest ergens anders, bij Iemand anders moet zijn. Je erkent dat je voor 100% afhankelijk bent van Gods genade. Zo wordt het Avondmaal bediend, aan hen die arm, leeg zijn van zichzelf, met lege handen, arm van geest, ontvangen uit Gods overvloed, van God genadebrood, verzoeningswijn ontvangen. Voor deze mensen is het koninkrijk van de hemel, van God. Als jij van jezelf niets hebt, krijg jij alles van God, zijn koninkrijk!
Zalig zijn zij die treuren / de treurenden, want zij zullen getroost/vertroost worden.
Je zou in het Evangelie, de blijde boodschap, verwacht hebben : Zalig zij die blij zijn… als vervolg op : zie, ik verkondig u grote blijdschap! Maar nee, treuren : bedroefd zijn, verdriet hebben. Jezus lijkt te zeggen : gelukkig de ongelukkigen…
Het is niet zo dat christenen nooit gelukkig mogen zijn, net zo goed als het niet zo is dat christenen nooit ongelukkig mogen zijn. Prediker zei het al : alles heeft zijn tijd, er is een tijd om te huilen en een tijd om te lachen, een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen. We kunnen treuren, rouwen, huilen als iemand ziek is, als iemand overlijdt, net zoals Jezus bij het overlijden van zijn vriend Lazarus. We mogen ook huilen als we zien hoe iemand een puinhoop van zijn leven maakt. Vanwege de ellende ver weg en dichtbij, op tv en in je eigen netwerken, dat je raakt. Toch is dat niet het verdriet dat Jezus bedoeld. Jezus zegt dat we moeten treuren als armen van geest. We moeten niet alleen erkennen dat we arm van geest zijn, maar het moet ons ook verdriet doen. Zelfs christenen, Gods geliefde kinderen in wie God vreugde vindt, doen dingen die om te janken zijn. Matteus schrijft aan het einde van zijn Evangelie hoe Petrus Jezus verloochend. Als Petrus zich dat realiseert dan lezen we : Hij ging naar buiten en huilde bitter. Het Evangelie is goed nieuws, blijde boodschap. Maar bij tijden ervaren we, als het goed is, verdriet over ons eigen leven, zoals Petrus. Over onze wereld, zoals Jezus zelf huilde over Jeruzalem, omdat de inwoners blind waren voor wat er in hun midden gebeurde. Als God met zijn licht in je leven schijnt, op die plekken waar het zonder Gods licht donker was, dan ontdek je van alles wat er in je leven aanwezig is, waar God niet blij van wordt, God verdriet om heeft. Dat maakt je verdrietig. En Jezus zegt, dat mensen die dat verdriet ervaren, vertroost zullen worden.
De Geest van God is uitgestort, ook wel de Trooster genoemd. Die Geest komt naast ons staan in ons verdriet, troost ons als we huilen om ziekte, dood, ellende. Maar overtuigt bovenal dat er vergeving is, dat we in Christus gerechtvaardigd zijn. Dan zien we door onze tranen heen wie God is en waar het naar toe gaat. En onderweg zullen we getroost worden.
Zalig zijn de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde beërven, het land bezitten.
Zachtmoedig = kalm, zorgzaam en bescheiden. Mozes was een zeer zachtmoedig/bescheiden man (Numeri 12:3) Toch was Mozes zeker geen zwakke leider. Maar zijn sterke karakter werd door God in toom gehouden. Een zachtmoedig mens denkt niet meer zoveel aan zichzelf. Is niet altijd bezig met zichzelf en zijn eigen belangen. Hij probeert zichzelf niet altijd te verdedigen. Die beklaagt zicht nooit en heeft nooit medelijden met zichzelf. Als je zo bent, dan zal je de aarde beërven. Alles wat je ontvangt is een gave, omdat je weet dat je niets verdient.
Zalig zijn zij die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden.
Honger en dorst, zijn begrippen die bij ons iets anders betekenen dan in Israël. Iemand die echt honger en dorst heeft, dus geen knorrende maag of een droge mond, is zo wanhopig dat hij aan niets anders meer kan denken. Als je werkelijk wanhopig bent, dan wordt de wens om onze honger te stillen en dorst te lessen, een onbedwingbaar verlangen en een allesoverheersend ideaal. Jezus zegt dat wij deze houding moeten hebben als het gaat om gerechtigheid. We moeten er vurig naar verlangen om een zuivere relatie met God te hebben, rechtvaardig voor hem te staan en zijn gerechtigheid te zien in de wereld om ons heen.
Hoe begrijpelijk de wens van Prins Harry ook is om gedeeltelijk buiten het Verenigd Koninkrijk te willen leven om financieel zelfstandig te willen worden. Als kinderen van de Koning ligt ons geluk in het koninkrijk, hoeven we niet te streven naar financiële zelfstandigheid omdat wij als armen van geest uit Gods overvloed mogen leven. Waar Harry en Meghan hun tijd verdelen tussen Noord-Amerika en Verenigd Koninkrijk, leven wij voltijd in dienst van het Koninkrijk. Waar brutalen de halve wereld hebben, beërven wij als zachtmoedigen de hele aarde. Leef daarom niet gedeeltelijk, maar in een voortdurende relatie met Koning Jezus, zodat Hij invloed heeft op alles we doen, zeggen en denken.
Verlangen wij daar werkelijk naar vanuit het diepst van ons hart? Of aarzelen we om de prijs te betalen voor die aanbieding? Heer, heilig mij, maar nog niet helemaal? Jezus zegt dat God ons zelf zal vervullen, verzadigen, en ons verlangen naar gerechtigheid zal bevredigen, als we er werkelijk naar verlangen. Het is niet genoeg om arm van geest te zijn, erom te treuren en zachtmoedig te zijn. Honger en dorst naar verandering en een rechtvaardig leven en je zal in overvloed ontvangen, als lid van het Koninkrijk van God.
Lees hier nog meer over het koninkrijk van de hemel, van God en de Bergrede.
Floris den Oudsten v.d.m.
predikant Gereformeerde Kerk Enter
